Çelik Profil
Çelik Profil Çeşitleri Nelerdir ve Nasıl Adlandırılır?
Çelik Profil, Çelik yapıların imalatında ve Makina ve Mekanik parçalarda kullanılan ürünlerdir. Çelikten yapılmış kutu, boru kesitli çelik profiller, çelik profillerin ölçülerine göre isimlendirilmiş hea /heb /hem /ipe /npi /unp gibi dolu gövdeli profiller, saçlar, lamalar, ve levhalardır. Çelik Profil Tablosu aşağıda bulunmaktadır.
Yukarıda bahsedildiği üzere;
Bu çelik profillerin birçok çeşidi vardır ve çelik profil tablolarında farklı harflerle adlandırılırlar. Bu harflerin hepsinin bir anlamı vardır. Mesela HEA ve HEB profilinin H profili olduğunu biliriz. Ancak, arasındaki farkları çoğumuz bilmeyiz.
Hadi hep beraber bu harflerin anlamını tanımlayalım.
I yada H profiller, tiplerini tanımlayan harflerin yanına yükseklikleri belirtilerek tanımlanırlar.
200 mm yüksekliğindeki bir profil için bir inceleme yaparsak;
Profil | d (mm.) | b (mm.) | tw (mm.) | tf (mm.) | A (cm².) | G (kg/m.) | Jx (cm4.) | Jy (cm4.) |
NPI 200 |
200 | 90 | 7,5 | 11,3 | 33,4 | 26,2 | 2.140 | 117 |
IPE 200 |
200 | 100 | 5,6 | 8,5 | 28,5 | 22,4 | 1.940 | 142 |
HE-A 200 |
190 | 200 | 6,5 | 10,0 | 53,8 | 42,3 | 3.690 | 1.340 |
HE-B 200 |
200 | 200 | 9,0 | 15,0 | 78,1 | 61,3 | 5.700 | 2.000 |
HE-M 200 |
220 | 206 | 15,0 | 25,0 | 131,0 | 103,0 | 10.640 | 3.650 |
Yukarıdaki tablodan da anlaşıldığı üzere; HeA ve HeM Profiller haricindeki profiller (b) yükseklik değerleri ile isimlendiriliyorlar. Bu çelik profil tablolarının tamamını aşağıdaki linklerden bulabilirsiniz.
IPE ve NPI çelik profiller;
Başlıkları orta genişlikte olan I profili demektir. IPE profillerinin başlık genişlikleri (b), NPI profillerden daha geniştir. Ancak et kalınlıklıkları ve dolayısıyla da faydalı en kesit alanı daha düşüktür. NPI profiller bazı çelik profil tablolarında IPN olarak da geçmektedir.
HEA ve HEB çelik profiller;
Başlıkları geniş I profilleri demektir. Hea profillerinin yükseklikleri (d), Heb profillerden daha yüksektir . Profilin et kalınlıklıkları ve dolayısıyla da faydalı en kesit alanı ve Atalet momentleri de heb profile göre daha düşüktür.
HEM çelik profilleri ise;
Ağır ve geniş başlıklı I profilleri anlamına gelir. Yani HEM profillerinin
hem başıkları geniş hem de ağır profillerdir. Bu ağırlık özgül ağırlığı daha büyük anlamında değil, et kalınlıklarının çok fazla olmasından ileri gelir. Yoksa çelik özelliği diğer çelikler ile aynıdır.
” U ” kesitli çelik profilleri irdeler isek;
İsminden de anlaşılacağı üzere enkesiti U şeklinde olan profillerdir.
NPU profili normal başlıklı, başlığı değiştken kesitli, U profili anlamına gelir. Bu tip profillerde başlık kalınlığı uç noktaya yaklaştıkça azalmaktadır. NPUprofillerde başlık iç yüzeyleri eğimli ve değişkendir. Bazı tablolarda UPN profil olarak da geçmektedir.
UPE profili ise başlık kalınlığı eşit olan U profili anlamına gelir. Bu profillerin başlık et kalınlığı başlık boyunca eşittir. Alt başlık iç yüzeyi ile üst başlık iç yüzeyi arasında bir paralellik mevcuttur.
Peki çelik profillerin bu özelliklerini bilmek ne işimize yarar ?
Çelik tasarımı yapacak bir Mühendis olarak Bu profillerin özelliklerini tam olarak kavrar isek, hangi elemanda hangi profili profili kullanmamız gerektiğini de kafamızda daha rahat betimleriz.
Dolayısıyla da ekonomik ve daha stabil çözümler üretebiliriz.
Mesela;
IPE200 → d=200 mm, b=100 mm Jx=2140 cm4
HEM200 → d=220 mm, b=206 mm Jy=10640 cm4
buradan da anlaşıldığı üzere; Aşık gibi ataleti tek yönde önemli olan ve hafif olması istenen bir profil seçilecek ise başlığı orta genişlikli bir I kesitli profil yada U kesitli bir profil seçebiliriz.
Kolonlarda ise normal bir I profil seçersek, bir yönde gerekli rijitlik sağlanırken diğer yönde rijitlik sağlanmaz. Ancak biliyoruz ki, kolonlar için her iki yönde de ataleti ve mukavemet momenti yüksek ve diğerlerine göre daha ağır bir profil olan Hea/b/m profiller seçmek daha doğru olacaktır.
Yine aynı şekilde bir kiriş elemanı seçeceğimiz zaman; proje ve açıklıklar göz önüne alınarak, yukarıdaki bilgiler ışığında hangi tip profili seçeceğimizi de mühendis olarak kararını artık verebiliriz diye düşünüyorum.
Tabi Çelik profilin Avrupa ve Yerli olarak üretilmesi de çelik fiyatını etkilediğinden buna da dikkat etmemizde fayda var. Daha önceki yazımızda da bulabileceğiniz gibi; HEA200 ve HEB180 a kadar profillerinin S275 (ST44) kalitesinde daha ekonomik sonuçlar vermektedir.
Özellikle Hea/Heb500 üzeri profiller de oldukça yüksek fiyatlar ile karşılaşabilirsiniz. Kardemir Çelik fiyat listesinden karşılaştırma yapabilirsiniz.
Çelik profil tablolarını aşağıdaki linklerden bulabilirsiniz.
[+]Geniş başlıklı Avrupa kesit HEA – HEB – HEM Profiller
[+]Avrupa kesit I profiller NPI Profiller
[+]Avrupa kesit I profiller IPE Profiller
[+]Avrupa kesit U profiller UPN Profiller
Ayrıca;
[+] Çelik projelendirme yaparken, Profil Seçimi ile ilgili yazımızı buradan inceleyerek, okumanızı da tavsiye ederim.
Yorumlarınız bizim için önemli, aşağıya bu yazı ve celikhaber.com hakkındaki yorumlarınızı bırakabilirsiniz.
Açıklamalar için teşekkürler.
teşekkur ederiz yorumunuz için
mail gonderildi.
Hello,
I would like to request an offer for HEM 200 10 tons.
aydınlatıcı eğeinizi için teşşekürler