Eksenel çekme kuvveti Etkisindeki elemanların Tasarımı

Eksenel (enkesit ağırlık merkezine uygulanan) çekme kuvveti etkisindeki elemanların tasarımı bu bölümde belirtilen kurallara göre yapılacaktır.

7.1 GENEL ESASLAR

Bu bölümde verilen kurallar statik yükleme durumu için geçerlidir. Yorulma etkisindeki elemanlar için tasarım kuralları Ek-2’de verilmektedir.

7.1.1- Narinlik Oranı Sınırı

Çekme kuvveti etkisindeki elemanlarda stabilite bir tasarım kriteri olmamasına karşın, bu tür elemanlarda narinlik oranı, L/i ≤ 300 olmalıdır. Ancak, bu sınır çelik kablolar ve miller için geçerli değildir.

7.1.2 – Kayıpsız ve Net Enkesit Alanları

Çekme etkisi altındaki elemanların bu bölümde tanımlanacak olası göçme sınır durumları için, kayıpsız enkesit alanı, A_g, ve net (kayıplı) enkesit alanı, A_n, Bölüm 5.4.3’te verilen ilgili kurallar esas alınarak belirlenecektir.

7.1.3 – Etkin Net Enkesit Alanı

Çekme elemanının birleşim bölgesine tüm enkesit parçalarıyla bulonlu veya kaynaklı olarak bağlanmadığı durumda, gerilme yayılışındaki düzensizliğin hesaba katıldığı etkin net enkesit alanı, A_e, Denk.(7.1) ile hesaplanacaktır.

A_e=UA_n ……… (7.1)

Burada, gerilme düzensizliği etki katsayısı, U, çekme elemanlarının tipik bulonlu ve kaynaklı birleşimleri için, Tablo 7.1’de verilmektedir. Bu katsayının minimum değeri, boru ve kutu enkesitli elemanlar hariç olmak üzere, birleşen enkesit parçalarının toplam alanının, elemanın kayıpsız enkesit alanına oranı olarak hesaplanacaktır

7.2 ÇEKME KUVVETİ DAYANIMI

Tasarım çekme kuvveti dayanımı, φ _tT_n, (YDKT) veya güvenli çekme kuvveti dayanımı, T_n/Ω_t, (GKT), eksenel çekme kuvveti etkisindeki elemanın, akma sınır durumu, kırılma sınır durumu ve blok kırılma sınır durumlarına göre hesaplanacak dayanımların en küçüğü olarak alınacaktır.

Çekme elemanlarının uç birleşimlerinde blok kırılma sınır durumu Bölüm 13.4.3’te verilmektedir.

7.2.1 – Akma Sınır Durumu

Çekme elemanlarında akma sınır durumu için karakteristik çekme kuvveti dayanımı, T_n, kayıpsız enkesit alanı kullanılarak Denk.(7.2) ile hesaplanacaktır.

T_n=F_yA_g ……. (7.2)

Tasarım çekme kuvveti dayanımı, φ _tT_n, (YDKT) veya güvenli çekme kuvveti dayanımı, T_n/Ω_t, (GKT),

φ _t = 0.90(YDKT) veya Ω_t = 1.67 (GKT)

alınarak belirlenecektir.

7.2.2 – Kırılma Sınır Durumu

Çekme elemanlarında kırılma sınır durumu için, karakteristik çekme kuvveti dayanımı, T_n, etkin net enkesit alanı kullanılarak Denk.(7.3) ile hesaplanacaktır.

T_n = F_uA_e …….(7.3)

Tasarım çekme kuvveti dayanımı, , φ _tT_n , (YDKT) veya güvenli çekme kuvveti dayanımı, T_n/Ω_t, (GKT),

φ _t = 0.75 (YDKT) veya Ω_t = 2.00 (GKT)

alınarak belirlenecektir.

Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.

A_e: Etkin net enkesit alanı.

A_g: Kayıpsız enkesit alanı.

F_y : Yapısal çelik karakteristik akma gerilmesi.

F_u : Yapısal çelik karakteristik çekme dayanımı.

Dairesel veya oval dolgu kaynaklı birleşimlerin, dairesel veya oval delikler içeresinde teşkil edilen köşe kaynaklı birleşimlerin veya konstrüktif kesim işleminin uygulandığı köşe kaynaklı birleşimlerin kullanıldığı çekme elemanlarının kırılma sınır durumunda etkin net enkesit alanı esas alınacaktır.

7.3 YAPMA ENKESITLI ÇEKME ELEMANLARI

Aşağıdaki uygulama koşulları göz önüne alınarak, çekme kuvveti aktaran elemanların iki veya daha çok sayıda profil ve/veya levhanın birbirlerine bulonlu veya kaynaklı olarak
birleştirilmesiyle oluşmasına izin verilir. Uç noktalar arasında en az iki adet ara bağlantı teşkil edilecektir

(a) Yapma enkesitler, profiller arasında küçük boşluk (bağlantı levhası veya pul kalınlığı) bırakılarak oluşturulduğunda (sırt sırta yerleştirilen korniyer veya U-profıller veya köşeleme yerleştirilen korniyerler, vb.), birbirleriyle temasta olmayan profillerin ara bağlantı noktaları arasındaki uzaklığın en büyük değeri, her bir profilin minimum atalet yarıçapının 300 katını aşmayacaktır, (Tablo 7.2a).

(b) Yapma en kesitler, profiller arasında boşluk bırakmadan oluşturulduğunda (sırt sırta yerleştirilen korniyer veya U-profıller, vb.) birbirleriyle temasta olan profillerin ara bağlantı noktaları arasındaki uzaklık 600 mm’yi aşmayacaktır, (Tablo 7.2b).

(c) Levhanın profile birleştirilmesiyle teşkil edilen yapma enkesitlerde, birbirleriyle temasta olan parçaların bağlantısı için kullanılan bulonların kuvvet doğrultusundaki aralığıyla ilgili uygulanacak koşullar Bölüm 13.3.8’de verilmiştir. Parçaların bağlantısında süreksiz köşe kaynak kullanıldığında, Bölüm 13.2.2.2’de verilen koşullar uygulanacaktır, (Tablo 7.2c).

(d) Parçalar arasındaki uzaklık daha geniş seçilerek teşkil edilen çekme elemanlarının parçaları aşağıda verilen koşulları sağlayan bağ levhaları ile birbirlerine bağlanacaktır, (Tablo 7.2d).

(1)Bağ levhalarının çubuk boyunca uzunluğu, L_p, bağ levhası genişliğinin 2/3’ünden küçük olamaz, (L_p ≥ (2/3)b_p).

(2) Bağ levhalarının kalınlığı, t_p, bağ levhası genişliğinin 1/50’sinden küçük olamaz,
(t_p > b_p / 50).

(3) Bağ levhalarındaki bidonların veya belirli aralıklarla düzenlenen süreksiz kaynakların arasındaki uzaklık 150mm’den küçük olacaktır, (s≤150mm).

(4) Bağ levhaları arasındaki uzaklığın en büyük değeri, a_maks, bir parçanın minimum atalet yarıçapının 300 katını aşmayacaktır. (a_maks≤300i_i).

Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.

L_p : bağ levhalarının çubuk boyunca uzunluğu.

t_p : Bağ levhası kalınlığı.

b_p : bağ levhası genişliği

s : Bağ levhalarında ki bulonların veya belirli aralıklarla düzenlenen süreksiz kaynakların arasında ki uzaklık.

i_i : Bir parçanın minimum atalet yarıçapı.

İlgili kurumlara Kesin Hesap Raporunu vermeden önce, Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’ Ekleri‘ ile karşılaştırmanızda fayda vardır.

Bu Yönetmelik Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanmış olup, Bu Maddeler  Yönetmeliğe kolay erişmek adına, hazırlanmış bir blogdur.
Lütfen kullanım koşullarını okuyunuz 

kaynak çşb.